De Gouden Ham

Als ik de treintijden van Josephine krijg, reken ik zelf uit welke metro ik moet nemen. Ik had keuze uit 2 metro’s naar Rotterdam Blaak. De ene kwam om 3 minuten voor vertrektijd van de trein aan en bij de andere had ik een kwartier overstaptijd. Zou 3 minuten genoeg zijn? Laten we eens rekenenen; ik neem voor alle te nemen stappen 10 of 20 seconden:
uitstappen, uitchecken met OV-chipkaart en op de lift wachten (20 seconden);
met de lift naar boven (10 seconden)
naar de andere lift lopen en wachten (20 seconden)
met de lift naar beneden (10 seconden)
naar de kaartenautomaat lopen (10 seconden)
een trein- en een fietskaartje kopen (20 seconden)

Dat moet dus kunnen.

Om 9.15 sta ik op het perron van de metro De Terp. Dit is een eindhalte. Even later arriveert de metro en ik probeer de deur te openen. Dat lukt maar niet. Als ik opkijk, zie ik dat niemand de deur kan opendoen. Grapje van de bestuurder zeker. Ze blijft pesten, want ze vertrekt niet op tijd. Eén minuut te laat arriveren we bij station Blaak. Ik moet het hele perron over lopen om bij de lift te komen. Volgende keer meer voorin gaan zitten, dus. Kostbare seconden gaan verloren omdat ik de OV-chipkaart voor de display houd in plaats van voor de lezer. Omdat de lift er al staat, haal ik weer seconden in. Oversteken naar de lift van de NS is binnen de tijd. Het wachten op de lift van de NS duurt echter 30 seconden. Dat betekent dat de reis naar beneden ook 30 seconden kost. Hier verlies ik 20 seconden. Bij de kaartenautomaat wordt me gevraagd de eerste letter te kiezen. Is dat nu de ‘s’ of de ‘h’; ik kies de h en dan moet ik nog een tweede letter kiezen. ’s-Hertogenbosch staat in het laatste rijtje. Vlot kies ik het fietskaartje. Een transactiebon kan er ook nog wel bij. Als de kaartjes in de opvangbak vallen, loopt de trein het station binnen. Pal voor mij stopt het fietsbalkon. Gehaald!

Op het station van Dordrecht heb ik 6 minuten om van perron 4b naar 4 te gaan. Ik kan perron 4 niet vinden. Samen met een andere mevrouw gok ik erop dat de trein naar Breda op hetzelfde perron komt.
Ik kan niet zo gauw een fietsbalkon vinden en neem het eerste beste portier. Het is weer een Duits treinstel waarvan je de deuren met een hendel open moet doen. De instap is hoog en smal, maar een mevrouw op het balkon helpt een handje mee. Zij is onderweg naar een rommelmarkt in Tiel en ze vindt het handig om over Breda te reizen. Bovendien heeft ze een kaartje van het Kruidvat van een tientje, waarmee ze de hele dag kan reizen. Op mijn vraag of ze iets speciaals zoekt op de rommelmarkt, antwoordt ze dat ze gaat om wat te doen te hebben. Dat verschijnsel ken ik niet.

Op het station van Breda ontmoetten Josephine en ik elkaar en nu hebben we 5 minuten om van perron 3 naar 7 te komen. Met Josephine ben ik nooit ongerust dat we het niet halen. Trefzeker kiest ze haar weg in de krochten van het station. Ook dit station wordt verbouwd.

Om 11 uur arriveren we in Den Bosch. Vanaf het station kunnen we al de knooppuntenroute gaan volgen. Naar knooppunt 53 moeten we rijden. In een boog leiden de bordjes met 53 erop ons weer terug naar het station. Ja, je kunt wel zien dat we in het Bourgondische Zuiden zijn, daar neemt men het niet zo nauw. Nog een keer proberen en jawel nu rijden we de stad in noordelijke richting uit. Het volgende knooppunt heeft nummer 91. Ineens houden de bordjes op. In tegengestelde richting staan ze wel. Dan maar weer terug. Zo zigzaggen we een tijdje, maar uiteindelijk komen we weer op het goede pad. Bij de Maas aangekomen, staat nummer 4 niet op de bordjes, maar we weten zeker dat we richting Gewande moeten en we slaan dus rechtsaf en houden de Maas aan de linkerhand. Wat zou Gewande trouwens betekenen, vroeg Josephine zich af. Thuis heb ik een boek dat de herkomst en betekenis van Nederlandse plaatsnamen bevat. Regelmatig zoek ik een plaatsnaam op en 9 van de 10 keer is het een verhoogde plaats in een (drassige) omgeving of een open plek in het bos. En als er een ‘l’ voorkomt in de naam, stamt dat van loo af, dat bos betekent. We besluiten dat Gewande een verhoogde plaats is. Hier speciaal voor Ton een link naar het plaatsje Gewande ten opzicht van ‘s Hertogenbosch, omdat hij het regelmatig niet meer kan volgen waar we fietsen.

Ik stel voor om in Brabant nog wat te drinken, omdat we dat in Gelderland wel kunnen schudden op zondag. In Lith rijden we op de kerk aan, omdat we weten dat tegenover elke katholieke kerk een café is. We worden niet teleurgesteld. Later vind ik in het Plaatsnamenboek dat Lith van ‘hlidha’ komt, dat helling, glooiing of heuvel beteken. Zie je wel, weer een verhoogde plaats. Toch Gewande maar eens opzoeken: ‘plaats waar bij het ploegen gewend wordt’. Hmmm, die betekenis is interessanter. Ik ga er nu meer opzoeken. Bij Oijen (vruchtbaar alluviaal land aan het water) varen we over naar Nieuwe Schans (al gedaan op 3 april 2005), zodat we bij Maasbommel van de goede kant komen om het pontje te doen, waar het vandaag om gaat. In Maasbommel zit een ‘l’. Eens even opzoeken: In Bommel vermoedt men een samenstelling van boom en lo, dus: ‘boombos’.

In Maasbommel komt een zogenaamd kopladertje (je kunt maar van één kant oprijden) ons ophalen. Volgens het verenboekje moet het pontje ‘Pontje Ham’ heten, maar hij heet ‘Vice versa’. In een snelle bestuursvergadering beslissen we dat de naam van de pont er niet toe doet, het gaat om de locatie. Dat hij naast de veerstoep aanlegt, rekenen we ook goed. Dat heb je ervan als pontjes regelmatig van locatie wisselen. Dan past de aanlegsteiger niet meer. Josephine werpt de vraag op of we nu vice of versa varen. Interessante vraag. Daarvoor zullen we eerst moeten weten wat de thuishaven is van de pont. We vermoeden dat we van de veerbaas niet veel wijzer zullen worden en vragen het hem niet.

We varen naar het Recreatiegebied ‘de Gouden Ham’. Tegen de veerbaas vertellen we dat we ook nog het zelfbedieningsveer willen doen. Het antwoord “Ik denk dat de jongens hem weer op de kant hebben gegooid.” klinkt weinig bemoedigend. Over een soort schiereiland fietsen we naar de vermoedelijke locatie. Ineens zijn we aan het eind van het schiereiland. We hebben hem gemist. Een honden-uitlatende-vrouw geeft aan dat we het veer bij een houten poort kunnen vinden, maar dat ze hem niet heeft zien liggen. De houten poort blijkt een hek te zijn. Er is duidelijk een aanlegsteiger, maar van het veer geen spoor. Het draaiwiel ligt er verloren bij. Josephine stelt voor om hem te schrappen. Voorlopig zet ik een vraagteken in het verenboekje. In 2009 verschijnt er weer een nieue verenboekje en misschien staat hij er dan niet meer in en hoeven we hem niet te doen.

Wat zou ‘Gouden Ham’ betekenen? ‘Ham’ betekent in ieder geval: land gelegen in een bocht van de rivier. Dat klopt. Over ‘gouden’ kan ik geen aanwijzing vinden.

Josephine en ik hebben beiden moeite met links en rechts. Afgesproken is dan ook dat het gebaar gaat voor wat er gezegd wordt. Als Josephine zegt dat we rechtsaf gaan en ze steekt daarbij haar linkerhand uit. Dan is het de bedoeling dat we linksaf gaan. Dat geeft nooit problemen. Vandaag ging het bijna fout. Ik had gezien dat we aan de verkeerde kant van de weg linksaf moesten, maar Josephine blijkbaar niet. Ik probeerde de bocht steeds ruimer te nemen totdat ik in de gaten kreeg dat Josephine eerst wilde oversteken om linksaf te gaan. We bleven overeind.

Gebaren over de te volgen richting waren vandaag trouwens moeilijk te maken. Veel bordjes hadden trapjes als aanwijzingen. Josephine heeft maar 2 gewrichten om te wijzen en kwam er 1 tekort om zo’n trapje aan te duiden. Aanwijzingen als “we gaan de dijk op” waren voldoende om toch gezamenlijk dezelfde kant op te gaan.

We besloten niet naar ’s-Hertogenbosch terug te rijden, maar in Oss op te stappen. Daar werd al gelijk een vertraging omgeroepen. In ’s-Hertogenbosch volgde weer een vertraging. Snel nam Josephine een besluit: ‘We nemen de trein naar Eindhoven.’ ‘Eindhoven ligt toch zuidelijker?’ piepte ik nog, maar ik weet dat Josephine het treinennetwerk in haar hoofd heeft zitten en dat het wel goed zou komen.

Moesten we vanochtend iedere keer in een sneltreinvaart overstappen, vanmiddag was het wachten geblazen. ’s Avonds rekende ik uit dat ik om 8 minuten over 9 vertrokken was en om 10 voor half 8 ’s avonds weer thuis was. Ik had langer met het openbaar vervoer gereisd dan ik gefietst had.

Nog 90 te gaan.